شرح کامل دستگاه تناسلی زنان

دستگاه تناسلی یکی از قسمت های بدن زنان است که بهتر است با شناخت بیشتر از این قسمت، مراقبت های بیشتری از آن بشود. دستگاه تناسلی زنان دارای اجزاء و قسمت های مختلفی است که هر کدام وظیفه ی خاصی دارند و براساس دستوراتی که مغز به آن ها می دهد، عملکردشان را انجام می دهند.

دستگاه تناسلی زنان و آناتومی آن

دستگاه تناسلی زنان، بطور کلی با دستگاه تناسلی در آقایان متفاوت است. این دستگاه در بانوان از دو بخش بیرونی و درونی تشکیل شده است. یعنی اندامی که بیرون از بدن قرار گرفته اند و اندامی که داخل بدن قرار دارند.

تمام اجزاء این قسمت برای تولید مثل و رابطه جنسی با یکدیگر در فعالیت هستند. پایه فعالیت آن ها نیز ترشح دو هورمون جنسی استروژن و پروژسترون می باشد.

اندام های بیرونی

اجزاء خارجی دستگاه تناسلی، در جایی بیرون از دستگاه تناسلی قرار دارند. وظیفه آن ها حفاظت از دستگاه جنسی بانوان و تحریکات جنسی است. همچنین ان ها می توانند مانع از ایجاد عفونت ها بشوند و اسپرم را برای رسیدن به داخل رحم، هدایت کنند. به این قسمت های بیرونی بطور کلی فرج می گویند.

نام واژن برای این بخش های اشتباه است و واژن برای بخش های داخلی دستگاه تناسلی بکار برده می شود. برخی از اجزاء بیرونی این دستگاه به شرح زیر می باشد؛

لابیای ماژور

لابیای ماژور، همان بخشی از فرج است که لایه های بزرگ و گوشتی دارد. درون این لایه گوشتی و بزرگ، غددی برای ترشح چربی و هورمون ها وجود دارد که از سنین بلوغی شروع به ترشح می کنند. در سنین بلوغ، موهای زائد روی لابیای ماژور شروع به رشد می کنند.

لابیای مینور

لابیای ماژور، بخش های کوچکی در ابتدای واژن است که دهانه رحم را می پوشاند. این لابیاها در هر فردی با شکل های مختلفی وجود دارد و واژن را به بخش های بیرونی، متصل می کند. پوست این بخش بسیار حساس و نازک است و می تواند به راحتی در معرض آسیب قرار بگیرد.

کلیتوریس

کلیتوریس، بخشی حساس در اندام جنسی است که درست بالای فرج قرار دارد. کلیتوریس برای تحریکات جنسی بسیار حساس است و در دو سمت لابیای مینور قرار دارد.

دهانه واژن

دهانه واژن راه ورودی و خروجی واژن است که عادات ماهانه، زایمان و رابطه جنسی از طریق این قسمت انجام می شود.

پرده بکارت یا هایمن

پرده بکارت یا هایمن اصطلاحی است که حتماً تابحال نام آن را شنیده باشید که لازم است بدانید هایمن در هر فرد، به شکل متفاوتی می باشد. پرده بکارت در برخی افراد بطور مادرزادی وجود ندارد و به همین علت برخی از افراد به دنبال راهی برای ترمیم پرده بکارت هستند.

مونس پوبیس

مونس پوبیس، بافت درست روبه روی استخوان شرمگاهی قرار دارد. جنس این بافت از چربی می باشد، و در دوران بلوغ شاهد رویش موهای زائد در این قسمت خواهید بود. وظیفه این بافت چربی، حفاظت از استخوان شرمگاهی در طی رابطه جنسی است.

اندام های داخلی

اندام های داخلی دستگاه تناسلی زنان، دارای تشکیلاتی است گه در کنار یکدیگر و با فعالیت های مکرر، باعث فعالیت های چرخه تولید مثل می شود. برخی از این اندام ها عبارتنداز؛

رحم

رحم اندامی به شکل میوه گلابی است که محل رشد و نمو جنین است. رحم خود نیز از دو بخش دهانه رحم و کورپوس تشکیل شده است. کورپوس محلی است که جنین در ان بزرگ می شود و حتی این بخش قابلیت دارد تا در دوران بارداری، حجیم شود و سپس به حالت اولیه برگردد.

واژن

واژن به همان لوله های وصل کننده رحم به فرج گفته می شود. این لوله که بافتی از جنس ماهیچه دارد، راه خارج شدن رحم از بدن است.

مخاط چسبناکی در این لوله ها وجود دارد که می تواند محیط آن را مرطوب نگهدارد و مشکلات زنانگی پیشگیری کند. لوله های واژن می توانند در زمان زایمان منبسط شوند و سپس بعد از اتمام زایمان، به حالت اولیه بازگردد.

تخمدان

تخمدان های اجزاءی به شکل تخم مرغ هستند که در هر دو سمت بدن (چپ و راست) وجود دارند. تخمدان ها با لوله های به نام لوله فالوپ به رحم متصل می شوند و ابعاد آن ها بقدر یک بادام است.

تخمدان ها درون حفره لگن و مجاور رحم قرار دارند که در ابتدای جوانی بافت صاف و صورتی رنگ دارد و بعد از گذشت زمان و داشتن زایمان، به رنگ خاکستری و سطحی چروکیده تبدیل می شوند.

وظیفه ای که تخمدان ها برعهده دارند، ترضح هورمون های استروژن و پروژسترون می باشد. این تخمدان ها از اوایل دوره نوجوانی آغاز به فعالیت می کنند و در سنین میانسالی و یائسگی، به فعالیت خود پایان می دهند.

داخل تخمدان ها، هر ماهه سلول های تخمک تولید می شوند و در سیکل قاعدگی از آن ها جدا و سپس به رحم فرستاده می شوند تا در صورت لقاح با اسپرم، سلول تخم (جنین) را ایجاد کنند.

لوله فالوپ

لوله های فالوپ، لوله های با طول 10 تا 14 سانتی متر می باشند که سلول های تخم از طریق آن ها به رحم فرستاده می شوند.

درواقع هدف اصلی اسپرم ها نیز، لوله های فالوپ و رسیدن به تخمک ها هستند. عمل لقاح، ترکیب تخمک و اسپرم، در لوله فالوپ انجام می شود و در نهایت سلول تخم حاصل از طریق این لوله ها به رحم می رسد.

فیمبریا

فیمبریا غده ای کوچک می باشد که در انتهای لوله فالوپ قرار دارد. زمانی که تخمک از تخمدان تولید می شود، فیمبریا، تخمک را به درون لوله های فالوپ می کشد.

غدد بارتولین

غدد بارتولین، غددی در انتهای دهانه واژن می باشد که وظیفه آن ترشح مایعات چسبناک است. این مایعات چسبناک در دوران برانگیختگی جنسی تولید می شوند.

عملکرد دستگاه تناسلی زنان چگونه است؟

وظیفه ی اصلی دستگاه تناسلی زنان، رابطه جنسی و تولید مثل است. تمام اجزاء با یکدیگر در فعالیت هستند تا تولید مثل صورت بگیرد. این پروسه از تخمدان ها آغاز می شود. تخمدان تخمک را تولید می کند. تخمک تولید شده وارد لوله فالوپ می شود.

لوله فالوپ محل ادغام اسپرم و تخمک است و بعد از شکل گیری سلول تخم، لوله فالوپ تخم را به رحم ارسال می کند. تخم درون رحم رشد و نمو پیدا می کند.

و در نهایت پس از گذشت زمان تبدیل به جنین می شود. در صورتی که ادغام تخمک و اسپرم صورت نگیرد، سیکل قاعدگی آغاز می شود.

موهای زائد ناحیه تناسلی بانوان

تمام خانم ها بعد از شروع دوران بلوغ جنسی، در ناحیه شرمگاهی دچار رشد موی زائد می شوند. این موضوع در تمام افراد، چه خانم و چه اقا فرقی نمی کند و کاملاً یکسان است. می توانید براساس سلیقه شخصی و نظافت برای شیو موهای زائد این ناحیه اقدام کنید.

براساس برخی از نظریه ها، موهای زائد مزیت های مختلفی دارند. برای مثال گفته می شود تا موهای زائد از سرد یا گرم شدن شرمگاه جلوگیری می کند. محیط مناسبی را برای رشد میکروب های طبیعی و مفید واژن ایجاد می کند.

مانع از اصطکاک پوست واژن در هنگام تحرک می شود. بنابراین می توان گفت که این بخش نیز، مانند بخش های دیگر دستگاه تناسلی زنان، وظایفی را برعهده دارد.

رعایت نکات بهداشتی دستگاه تناسلی

دستگاه تناسلی زنان، برخلاف دستگاه تناسلی آقایان دارای بخش های درونی است که با کمک بخش های بیرونی، با محیط در ارتباط هستند.

این موضوع می تواند باعث شود که خانم ها بیشتر در معرض آلودگی های محیطی و عفونت های واژنی قرار بگیرند. بنابراین نیاز دارند تا به بهداشت فردی شان بیشتر رسیدگی کنند. نکاتی مانند؛

1- شستن روزانه واژن و دهانه رحم با ژل های مخصوص که می توان این کار را یک روز در میان انجام داد. این کار را هر روزه انجام ندهید چون ممکن است واژن شما را در معرض خشکی و سوزش قرار بدهد و میکروب های مفید آن را از بین ببرد.

2- استفاده از صابون ها، شوینده ها، دستمال ها و لباس زیرهای غیر نخی و معطر و رنگی را کنار بگذارید. آن ها واژن را خشک خواهند کرد.

3- در هنگام قاعدگی، بطور مرتب پد بهداشتی تان را تعویض کنید.

4- از پدهای مرغوب و بدون عطر و رنگ استفاده کنید.

5- لباس زیرهای نخی و راحتی بپوشید تا محیط برای گردش هوا در قسمت واژن وجود داشته باشد. لباس زیرهای تنگ و غیرنخی، فضا را مرطوب و برای رشد میکروب ها مناسب می کنند.

6- شیو کردن دائم موهای زائد دستگاه تناسلی.

7- رعایت یک رژیم غذایی سالم.

8- در صورتی که رابطه جنسی دارید، بهداشت جنسی را رعایت کنید.

9- از دستمال کاغذی برای خشک کردن این ناحیه استفاده نکنید.

10- روزانه از دوش واژینال استفاده نکنید.

چه تفاوتی بین دستگاه تناسلی زنان و مردان وجود دارد؟

اگر بخواهیم این دو دستگاه را بطور جزء به جزء با یکدیگر مقایسه کنیم، تفاوت های بسیاری دارند که می توان به آن ها اشاره کرد. مانند قسمت های تولید هورمون جنسی، تخمدان ها، قسمت های بیرونی و داخلی.

اما بطور کلی این دو دستگاه از لحاظ هدف،در یک راستا هستند و وظیفه هر دوی آن ها، تولید هورمون های جنسی، رابطه جنسی و تولید مثل است. هر چند که در عملکرد مانند ترشح هورمون، رشد و نگهداری جنین متفاوت هستند.

تفاوت دستگاه تناسلی زنان و دختران

در فرهنگ ما، به اصطلاح به افرادی که تابحال ازدواج نکرده اند، دختر و به افرادی که متاهل هستند زنان گفته می شوند. دستگاه تناسلی هر دوی آن ها از لحاظ فیزیولوژیکی با یک دیگر کاملاً شبیه هستند و هیچ تفاوتی در میان این دو وجود ندارد.

تنها تفاوتی که می توان در این دو مشاهده کرد، تفاوت در دهانه رحم است که به اصطلاح به آن پرده بکارت گفته می شود. پرده بکارت نوعی غشا نازک در دهانه رحم است گه در افراد قبل از انجام اولین رابطه جنسی وجود دارد.

بعد از این که افراد اولین رابطه جنسی شان را انجام بدهند، غشا از بین می رود و به اصطلاح گفته می شود، فرد بکارتش را از دست داده است.

به جز این مور دهانه رحم است که به اصطلاح به آن پرده بکار گفته می شود. پرده بکار نوعی غشا نازک در دهانه رحم است گه در افراد قبل از انجام اولین رابطه جنسی وجود دارد.

بعد از این که افراد اولین رابطه جنسی شان را انجام بدهند، غشا از بین می رود و به اصطلاح گفته می شود، فرد بکارتش را از دست داده است. درغیر این مورد، دختران و زنان از لحاظ فیزیولوژیکی هیچ تفاوتی با یکدیگر ندارند.

دکتر هایمنوپلاستی

دکتر مجموعه ایران هایمنوپلاستی هستم، متخصص و مشاوره زنان در امور ترمیم پرده بکارت (هایمنوپلاستی) امیدوارم مطالب سایت راهنمای شما عزیزان باشه.